Trà Diệp Hạ Châu, còn được gọi là cây chó đẻ hay chó đẻ răng cưa, đã trở nên rất phổ biến nhờ vào những tác dụng mát gan và thanh lọc gan của nó. Nhưng liệu uống Diệp Hạ Châu nhiều có tốt cho sức khỏe không? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu!
Tổng quan về Diệp Hạ Châu
Contents
Diệp Hạ Châu đã được sử dụng làm thuốc từ hàng ngàn năm trước đây. Theo Cao Đẳng Thực Vật Đồ Giám Bản Trung Quốc (1972), Diệp Hạ Châu có tác dụng mát gan, sáng mắt, trị phù ứ nước và giải độc tiêu tích. Cây có thể mọc thẳng hoặc bò, với chiều cao trung bình khoảng 80cm. Lá cây mỏng và có hình bầu dục hay tam giác. Hoa mọc thành từng chùm ở đầu ngọn, thường nở từ tháng 4 đến tháng 6, trong khi quả thường xuất hiện từ tháng 7 đến tháng 9. Không chỉ xuất hiện tại Việt Nam, cây này còn được tìm thấy ở nhiều quốc gia khác nhau như Indonesia, Lào, Ấn Độ, Nhật Bản, Trung Quốc.
Mỗi bộ phận của Diệp Hạ Châu đều chứa các thành phần khác nhau và có thể được sử dụng làm thuốc. Tuy nhiên, lá cây là phần chứa nhiều hoạt chất nhất như Phyllathin và Hypophyllatin, giúp hỗ trợ điều trị các bệnh về gan hiệu quả. Thân cây cũng chứa nhiều hoạt chất như Nirtetralin, Flavonoid, Lignin và một số loại acid hữu cơ…
Sau khi thu hoạch, cây Diệp Hạ Châu được chế biến bằng cách thái nhỏ thành từng khúc, rửa sạch và phơi nắng. Sau khi khô hoàn toàn, cây được bảo quản trong hộp hoặc túi đựng.
Tác dụng của Diệp Hạ Châu
Dựa vào các công trình nghiên cứu trong và ngoài nước, cũng như kinh nghiệm của các dân tộc trên thế giới, chúng ta có thể tóm tắt một số công dụng chính của Diệp Hạ Châu như sau:
Hỗ trợ điều trị viêm gan
Ở Việt Nam, đã có nhiều nghiên cứu về tác dụng điều trị viêm gan của Diệp Hạ Châu. Ví dụ như nhóm nghiên cứu của Lê Võ Định Tường (Học Viện Quân Y – 1990 – 1996) đã thành công với chế phẩm Hepamarin từ Phyllanthus amarus; nhóm nghiên cứu của Trần Danh Việt, Nguyễn Thượng Dong (Viện Dược Liệu) đã tìm ra bột Phyllanthin (2001).
Tác dụng trên hệ thống miễn dịch
Năm 1992, các nhà khoa học Nhật Bản đã phát hiện tác dụng ức chế sự phát triển HIV-1 của cao lỏng Phyllanthus niruri thông qua việc kìm hãm quá trình nhân lên của virus HIV. Đồng thời, vào năm 1996, Viện nghiên cứu Dược học Bristol Myezs Squibb cũng tìm ra một hoạt chất từ Diệp Hạ Châu có tác dụng ức chế virus HIV và đặt tên là “Nuruside”.
Tác dụng giải độc
Diệp Hạ Châu được sử dụng rộng rãi ở Việt Nam, Ấn Độ và Trung Quốc để điều trị các chứng mụn nhọt, lở loét, đinh râu, rắn cắn, giun… Ở Malaysia, Diệp Hạ Châu được dùng để trị viêm da, viêm đường tiết niệu, giang mai, viêm âm đạo… Theo nghiên cứu tại Viện Dược liệu – Việt Nam (1987 – 2000), Diệp Hạ Châu cũng có tác dụng chống viêm cấp trên chuột thí nghiệm khi dùng liều từ 10 – 50g/kg.
Hỗ trợ điều trị bệnh đường tiêu hóa
Diệp Hạ Châu có khả năng kích thích ăn ngon và trung tiện. Ở Ấn Độ, Diệp Hạ Châu được dùng để chữa các bệnh viêm gan, vàng da, kiết lỵ, táo bón, thương hàn, viêm đại tràng… Người dân ở Haiti và Java cũng sử dụng cây thuốc này để trị đau dạ dày, rối loạn tiêu hóa…
Hỗ trợ điều trị sỏi mật, sỏi thận
Một số bộ tộc thổ dân ở Nam Mỹ đã sử dụng Diệp Hạ Châu để chữa sỏi mật và sỏi thận. Các vị pháp sư đã tận dụng khả năng đặc biệt của Diệp Hạ Châu trong việc làm tiêu sỏi trong các chứng sạn mật, sạn thận và đã đặt tên cho nó là “cây tán sỏi”. Một nghiên cứu tại trường Đại học Dược Santa Catarina (Brazil – 1984) cũng đã phát hiện một alkaloid của Diệp Hạ Châu có tác dụng chống co thắt cơ vân và cơ trơn, giải thích hiệu quả của cây thuốc trong việc điều trị sỏi mật, sỏi thận.
Uống Diệp Hạ Châu nhiều có tốt không?
Diệp Hạ Châu có rất nhiều lợi ích, nhưng theo các bác sĩ Đông y, việc sử dụng nó thường xuyên là sai lầm, đặc biệt là việc dùng nó như một thay thế nước lọc hàng ngày để mát gan và làm đẹp da.
Theo Lương y Bùi Hồng Minh, việc sử dụng Diệp Hạ Châu phải tuân thủ một lộ trình cụ thể, có thể uống trong vòng 5-7 ngày rồi tạm dừng, không nên sử dụng nó thường xuyên theo ý muốn của mình.
Chuyên gia cũng nhấn mạnh rằng việc lạm dụng Diệp Hạ Châu có thể gây lạnh gan và dẫn đến xơ gan. Đặc biệt, không nên sử dụng Diệp Hạ Châu cho những người có tỳ vị hư hàn, tức là những người dễ bị đầy bụng, khó tiêu, tiêu chảy lỏng, sợ lạnh. Nếu dùng trong trường hợp này, tình trạng bệnh có thể trở nên nghiêm trọng hơn.
Chính vì vậy, các chuyên gia cũng khuyến cáo rằng khi có bất kỳ triệu chứng bất thường nào, người bệnh nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị bệnh. Đồng thời, họ cũng nên tham khảo ý kiến bác sĩ về việc sử dụng các bài thuốc từ Diệp Hạ Châu để tránh tác dụng không mong muốn từ loại dược liệu này.
Đó là những thông tin giải đáp cho câu hỏi “Uống Diệp Hạ Châu nhiều có tốt không?”. Hãy cân nhắc kỹ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc hay bài thuốc nào và luôn lắng nghe ý kiến của các chuyên gia y tế.